Neden Elektrikli Çitler

Neden Elektrikli Çitler?

Çit seçimi yaparken, kullanım yeri, güvenlik, maliyet, taşınabilirlik, caydırıcılık, estetik gibi bir çok açıdan değerlendirme yapmak gerekir. Mesela evinizin etrafında genel olarak sabit çit sistemi tercih edersiniz. Çünkü evin etrafına kurulacak sistem fiziksel bir engel teşkil ettiği kadar estetik kaygılar da taşıması istenir. Ancak aynı yerde yüksek güvenlikli bir alan oluşturmak istiyorsanız, iki sisteminde birbirine entegre halde kullanılması daha iyi bir seçim olabilir. Son zamanlarda bir çok açıdan geleneksel çit sistemlerine göre avantajlı olan elektrikli çit sistemleri hayvancılık faaliyetlerinde de yaygın olarak tercih edilmeye başlanmıştır. Burada yapacağımız açıklamalarda hayvan kontrolünde kullanılan elektrikli çit sistemlerinin seçimine yönelik değerlendirmelerde bulunacağız.

Taşınabilirlik:

Geleneksel çit sistemlerinin taşınabilirliği hemen hemen söz konusu değildir. Direklerin yerlerinden sökülmesi, çit tellerinin toparlanması ve taşınması düşünülen alanda yeniden çukurlar açılarak bu çukarlara yerleştirilmesi maliyetli ve mevcut sistemi yıpratıcı bir durumdur. Eğer hayvanlarınızdan dolayı sürekli olarak yer değiştiriyorsanız ve her gittiğiniz yerde ayrı bir çit kurmak sizin açınızdan mümkün değil ise elektrikli çit sistemlerini düşünebilirsiniz. Elektrikli çit sistemlerinin kolay taşınabilirliği ve pratik kurulumu alan kontrolünde önemli imkanlar sunmaktadır. Örneğin; arı besiciliğinin doğası gereği sürekli olarak arı kovanlarının yerlerinin değiştirmesi gerekmektedir. Tabiki kovanların taşındığı her yerde balı seven ayı, porsuk, kirpi gibi hayvanlara karşı da gerekli önlemleri almak gerekecektir. En iyi çiçeklerin platolarda ve sarp arazilerde olduğu düşünüldüğünde kovanların vahşi hayvanlardan uzak tutulmasında en iyi çözüm yine elektrikli çitler olacaktır. Hem kolay taşınabilir hem de vahşi hayvanlara karşı etkinliği kanıtlanmış bu sistemler tam istenilen çözümdür. Aynı zamanda elektrikli çit sistemleri çiftçilerin olgunlaşan mahsulleri yağmacı hayvanlardan korumaları için de ideal bir çözümdür. Elektrikli çit sistemleri mahsullerin 1-2 aylık olgunlaşma dönemi boyunca kullanılabileceği gibi fonksiyonu bitince de toparlanıp başka bir yere taşınabilecek etkin bir çözümdür. Böylelikle sadece ihtiyaç süresince kullanılabilecek bu sistem ile, mahsulün yetişmeden önce veya hasat sırasında insanlara ve araçlara engel çıkarmasının önüne geçilmiş olacaktır. Elektrikli çit sistemleri kiraz, karpuz ve şeftali gibi mahsulleri yabani hayvanların talanına karşı korumak için kullanılmaya başlanmıştır. Öte yandan elektrikli çitler hayvancılık sektröründe de önemli kolaylıklar sağlamaktadır. Örneğin, hayvanlarınızın otlaması için belli bir büyüklükte araziye sahipsiniz. Ancak hayvanlarınızı araziye saldığınızda, hayvanlar alanın her tarafına yayılarak otlaktan verimsiz bir şekilde faydalanıyorlar. Yada arazinizin dönüşümlü olarak otlatmak istiyorsunuz. Böylelikle arazinizin bir tarafında hayvanlar otlarken diğer tarafında da otların büyümesine imkan tanıyabileceksiniz. Bu durumda elektrikli çitler ile kolay ve hızlı bir şekilde arazide bölümler oluşturarak arazinizden azami derecede faydalanabilirsiniz. Böylelik sadece sizin belirlediğiniz sınırlar içinde hayvanlarınızın otlamasına imkan tanımış olacaksınız.

Caydırıcılık

Normal çit sistemleri fiziksel bir engel teşkil ederken elektrikli çitler piskolojik bir bariyer oluşturmaktadır. Elektrikli çitlerde çit boyunca oluşturulan şok darbeleri hayvanın kafasının içinde geçilmez bir engel oluşturur. Hayvanlar sadece bir kaç kez şok darbesine maruz kaldıktan sonra kendilerini tamamıyla bu piskolojik engelden uzak durmak zorunda hissedeceklerdir. Böylelikle en vahşi hayvanların bile kontrol altında tutulmasına imkan tanınmış olur. Ayı, domuz ve porsuk gibi hayvanların hareketleri sadece fiziksel engeller ile kontrol altına alınamaz. Bu hayvanlar yaradılışları gereği vahşi ve inatçı hayvanlardır. Önlerine çıkan engel eğer fiziksel güç kullanılarak aşılabilecek yapıda ise, bu onları durdurmaya yetmeyebilir. Bu hayvanlar yolları üzerindeki fiziksel engelleri devirerek, yırtarak bazen de tırmanarak aşabilirler. Ancak elektrikli çit sistemlerinde durum farklıdır. İyi planlanmış elektrikli çit sisiteminde çit tellerine verilen elektrik, temas eden canlının karşı gelemeyeceği kadar caydırıcıdır. Canlı elektriğe maruz kaldığında verdiği tepki tam bir reflex hareketidir. Ani ve istem dışı ortaya çıkan bu reflex hareketi canlının karşılaştığı elektrik şokundan kurtulmasını sağlayacaktır. Ancak, bir canlının inatla veya kararlılıkla çit sistemini aşması düşük bir olasılıktır. Elektrikli çitlerin hayvanat bahçelerinde özellikle de ayı gibi hayvanlarda kullanılmasının nedeni budur. Öte yandan, bu sistemler engelleri tırmanarak aşabilecek hayvanlara karşı da etkili bir çözümdür.

Maliyet

Her sistemde olduğu gibi maliyetler seçiminde en önde gelen konulardandır. Burada maliyetler konusunda direk olarak bir rakam ortaya koymak yerine değerlendirmede yardımcı olacağını umduğumuz bir yaklaşım getireceğiz. Öncelikle bir sistemi maliyet açısından değerlendirirken maliyetleri iki ayırarak başlamak gerekir.

a)Sabit yatırım giderleri

Sistemin güç üreteci, direkler, teller, izolatörler vb. gibi sistemin maddi unsurlarına yapılan harcamalar

İşcilik giderleri; Çukurların açılması, direklerin yerleştirilmesi ve gerekli tel bağlantılarının yapılması sırasında ihtiyaç duyulan iş gücü harcamalarını içerir.

Nakliye giderleri

b)İşletme giderleri:

Sistem kurulduktan sonra sağlıklı ve düzgün bir şekilde çalışabilmesi ve devamlılığı için yapılan harcamaları kapsar. Mesala; elektrikli çit sistemleri kullanıldığı sürece nisbeten çok az olmasına rağmen, belli miktarda enerji tüketecektir. Bu durum sabit çit sistemleri için geçerli değildir. Öte yandan, iki sistem için de yıllar geçtikçe yıpranma söz konusudur. Bu durumda kırılan direklerin ve zarar gören tellerin yenilenmesi gerekebilecektir.

Elektrikli çit sistemlerini, alanın büyüklüğüne bağlı olmakla birlikte bir kişinin gün içinde faaliyete geçirebileceği yapılardır. Ancak bu durum sabit çit sistemlerinde bir ekip çalışması ve bir süreç gerektirir. 2 dekarlık bir alana sabit çitleri kurmak 5 kişilik bir ekibin yaklaşık 3 gününü alabilmektedir. Öte yandan, elektrikli çit sitemlerinin pratik ve hafif sistemler olması taşımada da ek bir harcama gerektirmeyecektir. Genel olarak geleneksel çitlere yapılan başlangıç harcamaları, elektrili çit sistemelerine yapılanın beş katına ulaşabilmektedir.